Tekst opublikowany pierwotnie na portalu Szortal.
Realność czasu wydaje się być czymś naturalnym. Odczuwamy jego upływ patrząc w lustro. Obserwujemy zmiany pór roku. Wspominamy przeszłość, wyobrażamy sobie przyszłość, doświadczamy teraźniejszości. Potrafimy odróżnić chwilę bieżącą od tej minionej. Z drugiej jednak strony w naszym życiu są momenty, w których czas traci znaczenie - jak chociażby chwile szczęścia, miłosnego uniesienia, ale i bólu. Bezczasowe są również pojęcia typu: "prawda", "sprawiedliwość", "miłość". Czy zatem czas jest tylko iluzją, jak sądzi większość fizyków? Jakie jest stanowisko Lee Smolina? Sprawdźmy!
Lee Smolin stworzył hipotezę, zwaną kosmologicznym doborem naturalnym, opartą na ewolucji biologicznej. Zgodnie z nią prawa fizyki nie są stałe, nie są narzucone Wszechświatowi z zewnątrz, a raczej ewoluują w czasie. Oczywiście niezbędna jest do tego realność czasu. W "Czasie odrodzonym" autor przybliża tę hipotezę, a ponadto prezentuje szereg innych teorii, głównie z dziedziny fizyki. Ale nie tylko. Sięga również do teorii filozoficznych czy ekonomicznych, które odnoszą się do roli czasu w naszym świecie. Ta wszechstronność może wynikać z faktu, że Smolin sprawia wrażenie osoby o otwartym umyśle, która uważa, iż dla dobra przyszłości ludzkiej cywilizacji warto szerzej spojrzeć na świat, że naukowcy powinni wyjrzeć spoza swych hermetycznych środowisk, wymienić się wiedzą i spróbować połączyć różne dziedziny nauki.
Książka podzielona jest na dwie części. W pierwszej z nich autor przedstawia teorie, które opowiadają się za iluzorycznością czasu. Jest to wyprawa w przeszłość. Poznajemy koncepcje czasu pojawiające się w nauce od Arystotesa, Platona, Ptolemeusza, przez Galileusza, Kartezjusza, Newtona, aż do Einsteina, i ich wpływ na postrzeganie Wszechświata. W drugiej części autor wykazuje błędy rozumowania we wcześniejszych teoriach i przybliża współczesne odkrycia naukowe. Szczególnie interesuje go skala kosmologiczna. Prawa natury sprawdzają się w przypadku podukładów Wszechświata - bo badania prowadzone są właśnie na pewnych jedynie fragmentach natury, przez co nie są uwzględniane wszystkie oddziaływania. To oznacza, że ich zastosowanie można traktować jedynie jako przybliżenie, ponieważ jeden podukład to nie jest przecież cały Wszechświat. Smolin stara się pokazać, że współczesna fizyka, i nauka w ogóle, nie może dalej rozwijać się bez uwzględnienia czasu w dalszych rozważaniach. Potrzebna jest teoria, którą można by zastosować do całego Wszechświata, a nie do pewnej tylko jego części. Według niego trzeba ponownie przyjrzeć się podstawowym założeniom, na których opiera się nasza nauka. Smolin nie podaje konkretnej teorii, ale prezentuje zasady, które mogą w przyszłości pomóc w jej stworzeniu.
Świat bezczasowy nie przewiduje swobody w przyrodzie, jest deterministyczny, a jego przyszłość da się przewidzieć na podstawie informacji wynikających z jego historii, z warunków początkowych i praw, jakim podlega. Jest to świat, który stanowi ograniczony zbiór możliwości, którego nie można przeskoczyć. Z kolei przywrócenie czasowi jego realności sprawia, że Wszechświat staje się niepowtarzalny. Przyszłości więc nie da się całkowicie przewidzieć, jest częściowo otwarta. To z kolei pozwala na tworzenie całkiem nowych rozwiązań i innowacyjnych idei. Która wizja bardziej do Was przemawia? "Czas odrodzony" z pewnością pozwoli Wam dokładnie zapoznać się z tym problemem.
Smolin głęboko wierzy w realność czasu. Uważa, że jedynie myślenie w kategoriach czasu (myślenie temporalne) pozwoli rozwiązać wiele problemów pojawiających się w fizyce, ale i innych kwestii, na przykład zmian klimatycznych. Jego wiarę i pasję doskonale czuć podczas lektury, dzięki czemu przekazywane informacje stają się bardziej żywe i przejrzyste. Ponadto autor stara się w prosty sposób zapoznać czytelnika z omawianymi zagadnieniami. W książce znajdzie się parę szkiców i komentarzy, które dodatkowo w tym pomagają. "Czas odrodzony" to interesująca wyprawa w meandry czasu, jeśli więc ciekawi Was ten temat, nie powinniście się zawieść książką Smolina.
Tytuł: Czas odrodzony. Od kryzysu w fizyce do przyszłości Wszechświata
Tytuł oryginału: Time reborn. From the crisis in physics to the future of the Universe
Autor: Lee Smolin
Tłumaczenie: Tomasz Krzysztoń
Seria: Na ścieżkach nauki
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Data premiery: marzec 2015
Ilość stron: 374
ISBN: 978-83-7961-191-1
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz