Strefa skażenia - Richard Preston

Niewidoczni zabójcy

Tekst opublikowany pierwotnie na portalu Szortal. 

"Strefa skażenia" przedstawia historię badań nad wirusem ebola i chociaż jej pierwsze wydanie pochodzi z roku 1994, to nadal jest aktualna - ebola nie zniknął, raz na jakiś czas wychodzi z ukrycia i z ogromną siłą atakuje bezbronne ofiary. Nowe wydanie "Strefy skażenia" zostało wzbogacone o przedmowę, którą autor napisał w czasie trwania ofensywy wirusa w roku 2014 w Afryce Zachodniej. 

Zawartość książki podzielona jest na cztery części. Na początek zapoznajemy się z historią badań nad wirusem. Dowiadujemy się o pierwszych znanych przypadkach zakażeń wirusem marbung oraz wirusem ebola typu zair i sudan. Poznajemy zasady pracy w laboratorium na poziomie 4 bezpieczeństwa biologicznego, stosowane środki ostrożności, metody badań zakaźnych wirusów, procedury służbowe i elementy polityki. Preston opowiada nie tylko o wirusie, ale i o ludziach - ofiarach, lekarzach i naukowcach prowadzących badania.
Kolejne dwie części dotyczą wydarzeń, do których doszło w roku 1989 roku w mieście Reston w stanie Wirginia. Do małpiarni należącej do firmy zajmującej się importem i sprzedażą zwierząt doświadczalnych trafił transport dzikich małp z Filipin. Wkrótce w jednej z sal małpy zaczęły masowo ginąć. Preston przedstawia szczegółowo rozwój wypadków, łącznie z przeprowadzoną akcją mającą na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa reston. W praktyce polegała ona na zabiciu całego pozostałego przy życiu transportu małp.
Na koniec autor zabiera czytelników w podróż, którą odbył w roku 1993. Preston chciał osobiście zobaczyć grotę Kitum na górze Elgon w Afryce, gdzie żyją nietoperze stanowiące prawdopodobny naturalny rezerwuar wirusa.

Jak sam autor mówi, jego książka to narracyjna literatura faktu - historia oparta na prawdziwych wydarzeniach. Zebrane materiały dokładnie sprawdził, wiele czasu spędził z ludźmi aby oddać w pełni ich myśli i uczucia. Rzeczywiście, czytając książkę widać, że Preston stara się jak najrzetelniej przedstawić fakty, a także opinie i domysły osób, które miały do czynienia z wirusem. Wszystkie te informacje przekazane są w formie zbeletryzowanej, przez co "Strefę skażenia" czyta się niczym dobry thiller medyczny.

"Strefa skażenia" w wielu miejscach stanowi prezentację suchych faktów, ale jednocześnie potrafi czytelnika poruszyć. Jest to z pewnością zasługa samego wirusa ebola, którego zakażenie jest dosyć "widowiskowe". Ebola, w ciągu zaledwie 7-10 dni, dokonuje niezwykłego spustoszenia w zaatakowanym organizmie, co Preston szczegółowo i beznamiętnie opisuje. Ponadto bohaterem książki jest nie tylko wirus, ale i ludzie. Poznajemy lekarzy, naukowców, możemy podejrzeć ich myśli, emocje towarzyszące badaniu tak niebezpiecznych wirusów, strach związany z możliwością zakażenia, ich codzienne życie. Dzięki tym konkretnym osobom historia wirusa nabiera realności. 

Książka Prestona jest z pewnością pozycją interesującą, do której warto zajrzeć. Wirus ebola jest niezwykle zjadliwy, zabija szybko. Nie jest to jednak jedyny wróg, który nam zagraża. HIV, HCV, wirus opryszczki, wirus grypy - w przyrodzie istnieje wiele wirusów, mniej lub bardziej wirulentnych. Z jednymi człowiek żyje przez wiele długich lat, co prowadzi do stopniowego wyniszczenia organizmu. Z innymi nasza walka jest bardziej skuteczna. W krajach, w których poziom higieny jest na wysokim poziomie, wybuch epidemii wydaje się mało prawdopodobny. Gwarancji bezpieczeństwa jednak nie ma - wirusy są nieprzewidywalne, mogą ulec mutacji, ludzie popełnią błędy, nie zostaną zachowane odpowiednie środki ostrożności. Zachęcam zatem do lektury "Strefy skażenia" i przyjrzenia się jednemu z mikroskopijnych zabójców.


Tytuł: Strefa skażenia
Tytuł oryginału: The Hot Zone
Autor: Richard Preston
Tłumaczenie: Jerzy Kuryłowicz
Wydawnictwo: Sine Qua Non
Data premiery:  luty 2015
Ilość stron: 320
ISBN: 978-83-7924-308-2