niedziela, 28 października 2018

Edycja genów. Władza nad ewolucją - Jennifer A. Doudna, Samuel H. Sternberg

Ewolucja pod kontrolą 

Przez miliardy lat życie rozwijało się w wyniku przypadkowych mutacji. Człowiek jednak chciał większej kontroli. Zaczął od wybiórczej hodowli roślin i zwierząt, a skończył na rozwoju narzędzi, dzięki którym mógł manipulować cząsteczką DNA. Niniejsza książka zapoznaje czytelnika z najnowszą (i według autorów najskuteczniejszą) metodą edycji genów, czyli CRISPR-Cas9 (w skrócie CRISPR).

Książka podzielona jest na dwie części. W pierwszej z nich poznajemy historię narodzin technologii CRISPR. Dowiadujemy się, co kryje się pod tym skrótem oraz jak wygląda edycja DNA z wykorzystaniem tej metody. Oczywiście przy omawianiu tego typu zagadnień nie mogło zabraknąć podstawowych informacji z zakresu genetyki. Autorzy w prosty i zrozumiały sposób opowiadają o budowie DNA i RNA, rekombinacji, bakteriach, fagach. Poruszają temat chorób genetycznych, wektorów wirusowych oraz terapii genowych.

W drugiej części książki autorzy prezentują teraźniejsze i przyszłe zastosowania CRISPR, zarówno u roślin, jak i u zwierząt. Szczególną uwagę poświęcają konsekwencjom wykorzystania tej technologii w przypadku ludzi. Z jednej strony może ona dać szansę na normalne życie osobom ciężko chorym, a z drugiej niesie ze sobą również zagrożenia, chociażby te związane z wprowadzaniem do genomu człowieka dziedzicznych zmian, a tym samym zmienianiem naszego gatunku. W jaki sposób zapobiec nadużyciom? Czy jesteśmy gotowi pokierować swoją własną ewolucją? Jak to wpłynie na nasze życie, kulturę, ekonomię? Czy w ogóle powinniśmy to robić?

To, co rzuca się w oczy przez większą część książki, to duży entuzjazm autorów w stosunku do metody CRISPR. Jakby znaleźli lekarstwo na całe zło. Na szczęście w końcu pojawia się też spojrzenie bardziej realistyczne. Okazuje się bowiem, że nie jest to technologia idealna i potrzeba jeszcze wielu badań, by była w pełni skuteczna. Dotyczy to zwłaszcza edycji genów w celach leczniczych. Jak piszą autorzy: "droga CRISPR z laboratorium do kliniki będzie długa i wyboista".

"Edycja genów" napisana jest w sposób przejrzysty i rzeczowy. Skupia się na rozwoju nauki, a także na odpowiedzialności naukowców za swoje prace, bo przecież prędzej czy później wyniki ich badań wpłyną na życie ludzi. Myślę, że pozycja ta najbardziej zainteresuje osoby, które nie śledzą na bieżąco nowinek ze świata nauki, a są ciekawe jak bardzo rozwinęła się genetyka i możliwość manipulowania genomem organizmów żywych, w tym także człowieka.


Tytuł: Edycja genów. Władza nad ewolucją
Tytuł oryginału: A crack in creation. Gene editing and the unthinkable power to control evolution
Autor: Jennifer A. Doudna, Samuel H. Sternberg
Tłumacz: Adam Tuz
Wydawca: Prószyński i S-ka
Data wydania: czerwiec 2018
Liczba stron: 336
ISBN: 978-83-8123-279-1

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz